-
Almenn einkenni
hjartasjúkdóma
- Brjóstverkur
(Angina pectoris)
- Óreglulegur hjartsláttur
- Bjúgsöfnun
- Breyting á þvagútskílnaði
- Breyting á lífsmörkum
- Mæði, bæði í hvíld og áreynslu
- Þreyta, úthaldsleysi, kvíði,
Hræðsla, meðvitundarskerðing
-
Hvernig eru hjartasj.
greindir ?
- Sjúkrasaga
- Hjartalínurit EKG
- áreynslurit/ þolpróf
-
holter
- Sólarhringsrít
-
Blóðprufur
- enzymmælinar, s.s. CKMB,ASAT, LDH
-
Röngenmyndataka af
hjarta og lungum
- metin hjarta og lungnastærð
-
Hjartaómun
- Sýnir stærð og þykkt hjartahólfa,
ástand hjartaloka, samdrátt hjartavöðvans
- Hjartaþræðing / kransæðamyndataka
-
Kransæðastifla-
Hjartaáfall infarctus myocardii
- Við kransæðastiflu lokast kransæð
og blóðflæði stöðvast til þess hluta
hjartavöðvans sem hjartað nærir
- Mikilvægt er að súrefnisskorturinn vari ekki
lengur en í 20-30 mín því þá er hætt á drepi
í þeim hluta hjartavöðvans. Það veldur örvefsmyndun
í vöðvanum
-
Einkenni kransæðastíflu
- Afar sár verkur sem líkist
hjartaöng en er miklu
kröftugri og lætur hvorki
undan hvíld né spengitöflum
- Ógleði, uppköst, kaldsviti
- Truflun á lífsmörkum
- Kvíði og hræðsla
-
Fylgikvillar kransæðastíflu
- Hjartabilun
- Hjartalost
- Rof á hjartavegg
- Rof á septum cordis
- Eru hættulegastir á fyrstu
mínútum eftir áfallið og
geta valdið dauða.
-
Meðferð kransæðastíflu
- Meðhöndla brjóstverk
- kransæðaútvíkkun (strax)
- Hinda og meðhöndla
hjartsláttatruflanir
- Draga úr verkjum og ógleði.
- Gefa kröftuga blóðsegaleysandi
meðferð innan 2ja stunda frá kastinu.
- Gefa blóðþynningarmeðferð
- Hindra og meðhöndla fylgikvilla
eins og hjartabilun og kvíða
- Lífsstílsbreytingar
- Fræðsla
- endurhæfing
-
Hjartaöng- Angina
pectoris
-
verkur í brjósti
fyrir miðju eða
vinstra megin.
-
hjartavöðvinn líður
súrefnisskort, vöðvinn
fær ekki það súrefni sem
hann þarfnast t.d. auka
hreyfingu
- Hjartakveisa er þannig
einkenni um súrefnisskot
í hjartavöðvanum, en
ekki sérstakur sjúkdómur
-
Orsakir
- Kransæðaþrengsli, Blóðsegamyndun
Kransæðakrampi
- Blóðleysi (skortur á blóðrauða)
- Stöðugt álag á hjarta vegna
háþrýstings eða annara
sjúkdóma t.d þrengsli í ósæðinni
-
Getur komið vegna
- mikla líkamlega áreynslu
- Ganga í stiga eða í brekku
- ganga í miklu vindi
kulda
- eftir þunga máltið
- í hvíld
- Er flokkuð i 4 þrep eftir alvarleika,
allt frá vægri skerðingu á lífsháttum
til þess að sjúklingur er rúmlægur
vegna brjóstverkja
-
Einkenni v/ hjartaöng
- Verkur undir bringubeini,
sem getur leitt út í vi.handlegg,
háls, kjálka, tennur og á milli
herðablaða
- Þyngsli fyrir brjósti
- verkurinn hverfur í hvíld eða við töku
nitróglýcerins
- varir yfirleitt skemur en í 5 mín.
-
Meðferð v/ hjartaöng
- Lyfjameðferð
-
Skurðaðgerðir
-
Kransæðavíkkun (PTCA)
- Leggur þræddur oftast frá
náralagæð að kransæðarupptökum
og í þá kransæð sem á að
vikka út. Belgur á leggnum er blásin
út og þrengingunni ýtt út í æðaveggin
-
Hjáveituaðgerð( CABG)
- Þá er tengt framhjá stíflunni
í æðinni með bláæðabút úr fæti
eða slagæð sem er innan á
brjóstveggnum
- Hjúkrun
- endurhæfing
-
Hjartaþræðing
-
Tilgangur er að meta
allment ástand hjarta og æða þess.
- mynda kransæðar
- mæla háþrýsing í hjartanu.
- Mæla útfall hjartans
- Taka vefjasýni
-
Gerð þegar sjúkl. hefur fengið
- hjartaverk/áfall
- hjartsláttaóreglu
- áreynslupróf er jákvætt
- ofl. sjúkdómar
-
Hjartabilun- decopensation
cordis
-
Hæfileiki hjartans til að
dæla blóði út í líkamann
minnkar,
- útfall hjartans nægir ekki
til þess að mæta þörfum
vefjanna um bóðflæði
- Samdráttarkraftur
hjartans minnkar
-
Hjartabilun er skipt í
-
Vinstri hjartabilun(bráð)
-
Einkenni
- Blóð safnast fyrir í æðum
frá lungum í vi.gátt
- vökvi lekur úr æðum í lungum
og inn í öndunarveg
lungnabjú myndast
- Einkenni lungnabjús
- vaxandi mæði
- Blóðugur froðukenndur uppgangur
- hryglukennd öndun
- minnkaður þvaútskilnaður
- Kaldsviti, órói, Þreyta
og hjartsláttaóregla
-
Hægri hjartabilunn (langvinn)
-
Einkenni
- Kemur vegna bilunar í
lokum hægr. megin í
hjarta og hjartavöðvabólgu
v/sýkingar
- einkenni
- Vökvasöfnun í kvíði, lifur og milta
- Bláæðar verða þandar
mæði, lítill þvagútskilnaur
ógleði og þreyta.
- Blóðsöfnun verður í æðum
sem flytja blóð frá líkamanum
til hæ. gáttar. Vökvi síast út í
vefi og bjúgur myndast á fótum
og í innri líffærum.
-
Orsakir hjartabilunar
- Skemmd á hjartavöðva
í kjölfar kransæðasstíflu
- Langvinn kransæðaþrensli
- lokusjúkdómar
- Háþrýstingur í slagæðu
og lungnablóðrás
- Sjúkdómar í hjartavöðvanum
sjálfum
- Meðfæddir hjartasjúkdómar
-
Meðferð hjarrtabilunar
-
Lyfjameðferð
- Hjartalyf s.s Digoxin og
önnur lyf sem hægja á
hjartslætti og styrkja hjartavöðvann
- þvagræsislyf,laxis/furix
- Blóðþynnandi lyf
s.s hjartamagnýl
- Verkjalyf , morfin
- Súrefnisgjöf
- Mataræði
- Hreyfing - jafnvægi mili
hreyfingar og hvíldar
-
Hjartsláttatruflanir
Arrythmiae cordis
-
Orsakir Hjartsláttatruflana
geta verið
- Kransæðasjúkdómar
/Stífla
- Truflanir í rafboðakerfi
hjartans / leiðslukerfi
- Súrefnisþurrð í blóði
- Rangir lyfjaskammtar
- Electrolytatruflanir
hypo-hyperkalemia
- Sá Hnútur er gangráður
hjartans og stjórnar
hjartslættinum
-
Flokkun hjartsláttartruflana
fer eftir
-
uppruna
-
í slegum eða gáttum
- Truflanir frá sleglum
- Aukaslög frá sleglum
Ventriculer extrasystola
- Hraðtaktur frá sleglum
ventriculer tachycardia
- sleglaflökt
ventricular fibrillation
- Truflanir frá gáttum
- Gáttaflökt
atrial fibrillation AF
- Gáttatif(atrial flutter)
- Hjartastopp (asystola)
-
Gerð truflanna. s,s
- Trachycardi-slög>100/mínúru
- Bradycardua- slög<50/ mínútu
-
Gervigangráður
- Sérstækur rafbúnaður
sem veldur samdrætti
í hjarrtavöðva
- Kemur í stað hins nátturulega
gangráðs hjartans (SA hnúts)
- Er notaður þegar truflun
eða hindrun verður á
rafboðum í hjartanu
- Viðheldur hjartslætti annað
hvort tímabundið og varanlega
-
Inniheldur
- Box með flóknum búnaði
með rafhlöðum sem stjórnar
starfsemi gangráðsins
- Leiðsu með rafskautum á endum
.eirra liggja boxin niður í hæ
hjartaólf, annað eða bæði.
- Rafskautinn nema við
innsta lag hjartavöðvans
- Skipt er um rafhlöðu
oftast á ca. 10 ára fresti.
-
Blóðþrýstingur
-
Blóðþrýstingur er mælikvarði
á þrýsting í slagæðum líkamans
og stjórnast af
- Mótstöðu í æðakerfinu
- Blóðmagni í hverju slagi
- Tiðni hjartsláttar
-
Eðlilegur þrýstingu er
-
Systola 110/140 (efri mörk )
- Þegar vi. slegill dregst
saman og dælir blóðinu
út í aorta-ósæð
-
Diastola 70-85 (neðri mörk )
- Þegar hjartað er í hvíld
þ.e. þegar blóð rennur
frá vi. gátt til vi. slegils
-
Háþrýstingur - Hypertension
Arterialis
- Systola= 160 eða >
- Diastola=90 eða >
- Aldraðir hafa hærri viðmið
-
Jaðarháþrýstingur
- 140-160/90
- Mjög oft einkennalaus
-
ORSAKIR HÁÞRÝSTINGS
- 90% tilfella óþekktra
- samspil erfða og umhverfis
- Streita
- Offita
- Aðrir sjúkdómar s.s
nýrnarsjúkdómar
- Mataræði s.s Óhófleg
saltneysla
-
Afleiðingar
- Æðakölkun, hjarta og heilaáföll
blóðrásartruflanir í fótum
nýrnasjúkdómar
-
Meðferð Háþrýstings
-
lyfjameðferð
- þvagræsilyf
- til að minnka vökvan
í blóðinu
- Blóðþrýstingslækkandi
- Æðavíkkandi lyf
- Takmarka saltneyslu
- megrun
- Reykbindandi
- Líkamsþjálfum