-
Psychodynamische stroming
-
Sigmund Freud (grondlegger)
- de ontdekker van het onbewuste
- het grootste deel van onze persoonlijkheid is nog onbewust
-
Persoonlijkheidsindeling
- ID (driften)
- EGO (bewuste persoon)
- SUPEREGO (Geweten)
- Ontstaat binnen de eerste 6 levensjaren
-
Volgelingen
- Anna Freud (eigenheid van Ego en verdedigingsmechanisme)
- Erik Eriksen (ontwikkelingsfasen)
- Carl Gustav Jung (collectief onbewuste)
-
Voorbeelden
-
agressief of teruggetrokken gedrag = gelinkt aan gebeurtenissen van voor het 6de levensjaar
- gescheiden ouders overlijden van één van de ouders trauma/ongeval/ incident
-
Behavioristische stroming
-
standpunten
- alle gedrag is aangeleerd
- gedrag wordt gesteld en/of veranderd onder invloed van de gevolgen ervan
- iets aangeleerd kan ook afgeleerd worden
- reacties kunnen ook belonend/sraffend zijn
- gevolg van gedrag (beloning/straf) is motor van gedragsverandering
-
volgelingen
- Edward Thorndike
- Burrhus Skinner
-
Voorbeelden
- bij jongeren die een gruweldaad plegen wordt er vaak gezocht naar hun computerspelen (er wordt vanuitgegaan dat mensen agressief gedrag kunnen ontwikkelen door agressief getinte computerspelletjes)
- de techniek van straffen en belonen die toegepast wordt bij de opvoeding van kinderen
-
Cognitieve stroming
-
basis
- men geeft betekenis aan de omgeving
- het interpreteren van dingen bepaalt ons gedrag
- denken is niet altijd rationeel
- psychologie moet de mentale processen bestuderen
-
ideëen
- gedrag is doelgericht
- we stellen ons de wereld in gedachten voor
- mensen willen alles in categorieën indelen
- we bouwen schema's op over de manier waarop de wereld in elkaar zit
- we kunnen zelf nadenken (redeneren)
- de interpretatie bepaalt onze reactie
-
belangrijke onderzoeksrichtingen
-
gestaltpsychologie
- de mens onwtikkelt een totaalbeeld over de situatie; beleeft de wereld als een geheel
-
constructivisme
- "Werkelijkheid" bestaat niet, de mens construeert ze zelf door interactie met anderen (sociaal constructivisme)
-
Voorbeelden
- bij onderzoeken naar betrouwbaarheid van ooggetuigen is er ontdekt dat de getuigenis kan beïnvloed worden door verhalen (getuigenissen) van andere zogenaamde (ooggetuigen)
- wanneer leerlingen teruggetrokken gedrag vertonen, wordt er soms vanuitgegaan dat dit een gevolg is van het pestgedrag van andere leerlingen
-
Humanistische stroming
-
ideeën
-
geloof in groeimogelijkheden
- men kan evolueren, niet alles wordt bepaald in de eerste levensjaren
- belang van eigen identiteit
-
men kan in harmonie leven met zichzelf en de omgeving
- problemen ontstaan door ontkenning van aspecten bij zichzelf of door botsing ik <--> omgeving
- onvoorwaardelijke positieve aanvaarding is de motor voor verandering
-
basisbegrippen
- Vrije wil
- Wens tot zelfactualisatie
-
volgelingen
- Carl Rogers
-
Abraham Maslow
- behoeftenpiramide
-
Thomas Gordon
- communicatietechnieken en opvoeding van kinderen
-
Voorbeelden
- het individu en de behoeften van de mens worden hier op een positieve wijze centraal gesteld; in het onderwijs dan, wordt de leerling centraal gezet, wanneer er zich problemen voordoen gaat men kijken of er aan geen van de zogeheten behoeften tekort gedaan wordt.
-
Biopsychologische stroming
-
basisideeën
- band tussen lichaamstype en gedrag
- band met hersenwerking, zenuwstelsel en endocriene processen
- menselijk gedrag wordt bepaald door biologische processen
- mens kan weinig zelf bepalen
- genetische structuur en erfelijkheid spelen een belangrijk rol
-
Voorbeelden
- Adolescentie, het gedrag van pubers kan verklaard worden door de hormonale processen die plaats vinden in hun lichaam
- soms kan een soort gedrag ook gelinkt worden aan eigenschappen van de ouders omwille van de genetische verwantschap