1. Lektury
    1. Antyk
      1. Hasła
        1. archetyp
        2. 1. pierwowzór jakiejś postaci, zdarzenia, motywu» 2. «w psychoanalitycznej teorii C. G. Junga: wspólny wszystkim ludziom, dziedziczny wzorzec reagowania i postrzegania świata»
        3. topos
        4. 1. utarty motyw powtarzający się często w literaturze; 2. podstawa rozumowania, ogólnie przyjęty sąd, element jakiejś kultury
        5. decorum
        6. decorum [wym. dekorum], dekorum 1. «starożytna zasada właściwego zharmonizowania poszczególnych elementów dzieła literackiego» 2. «stosowność zachowania lub wyglądu w danych okolicznościach»
        7. konflikt tragiczny
        8. istota tragedii – to istnienie dwóch równorzędnych racji, pomiędzy którymi nie sposób dokonać wyboru. Przykładem mogą być losy bohaterów Sofoklesa. Nieszczęsny bohater znajduje się niejako w sytuacji bez wyjścia. Jeśli wybierze decyzję a – przegra, jeśli b – też przegra. Trzeciego wyjścia nie ma. Przyznasz, że to sytuacja tragiczna!
        9. mimesis
        10. mimesis [wym. mimes-is] «kategoria estetyczna oznaczająca naśladowanie rzeczywistości przez sztukę»
        11. mit
        12. 1. opowieść o życiu bogów, demonów, legendarnych bohaterów, próbująca wyjaśnić narodziny świata i powstanie człowieka; 2. niezgodna z prawdą opinia o kimś lub o czymś; wymysł, bajka, fantazja, mrzonka; 3. fałszywa historia o jakimś człowieku lub wydarzeniu
        13. virtus
        14. Z łacińskiego "virtus". Cnota jest trwałą sprawnością moralną osoby, dzięki której przestrzeganie zasad moralnych staje się łatwe. Osoba jest w tym pewna - nawet wobec okoliczności niesprzyjających. Bycie kimś prawym, wiernym dobru moralnemu sprawia człowiekowi, który posiadł cnoty, wewnętrzną przyjemność. Zobacz więcej na Brainly.pl - https://brainly.pl/zadanie/#readmore
        15. vanitas
        16. Vanitas ( łac. marność) – motyw religijno-artystyczny związany ze sztuką , poznaniem i czasem . Pojęcie ma związek z myślą przewodnią Księgi Koheleta – Vanitas vanitatum et omnia vanitas – Marność nad marnościami i wszystko marność (Koh 1,2). Motyw marności najbardziej widoczny jest w epoce średniowiecza i baroku , fascynacja śmiercią i przemijaniem przejawiała się w sztuce i literaturze . Przemyślenia na tle egzystencjalnym pojawiały się także w innych epokach. Często jest przedstawiany w martwych naturach malarzy północnej Europy pochodzących z Flandrii i Holandii . Marność jest przedstawiana przez wiele symboli: czaszkę , zepsute lub więdnące owoce, zegary i klepsydry oraz instrumenty muzyczne. Ich przesłanie ma uświadomić widzowi, że radość życia to tylko przemijająca chwila, trwająca jedynie przez moment. Czaszki i gnijące owoce przypominają o śmiertelności. Instrumenty muzyczne ukazują marność muzyki – w chwili gdy powstaje natychmiast umiera. Muzyka przez swoją efemeryczność pokazuje niemożność powrotu – zaczyna się i kończy równocześnie
        17. katharis
        18. 1. swobodne ujawnienie tłumionych emocji, zmniejszające napięcie; wyładowanie emocjonalne; 2. w psychologii: ujawnianie się nieświadomych, przykrych przeżyć podczas terapii i usuwanie związanego z nimi napięcia emocjonalnego
        19. fatum
        20. 1. przeznaczenie, los, nieunikniona konieczność; 2. przekleństwo, nieszczęście
        21. arkadia
        22. Arkadia/Raj — W starożytnej Grecji lesista kraina w środkowej części Peloponezu. Otoczona górami, o łagodnym, przyjaznym klimacie, zamieszkała przez lud trudniący się pasterstwem i uprawą żyznej, wydającej bogate plony ziemi. Taki wizerunek Arkadii przedstawił Wergiliusz w „Bukolikach” — jako krainy prostoty, szczęśliwości, spokoju, ładu i harmonii. Stała się ona symbolem idealnego świata. Mit Arkadii był wyrazem tęsknoty za rzeczywistością szczęśliwą, wolną od konfliktów, zagrożeń, za światem opartym na porządku naturalnym. Por. Arkadia
        23. Epikura - Epikureizm
        24. Epikureizm - nakazuje człowiekowi wierzyć świadectwu zmysłów, cieszyć się życiem i korzystać z jego radości. „ Dobro to przyjemność-, czyli brak bólu” wg wyznawców tego nurtu. Epikurejczycy odrzucają wiarę w siły pozaziemskie, głoszą pochwałę życia na ziemi. Nazwa pochodzi od twórcy - Epikur, żyjącego na przełomie III i II w. p.n.e. Nie należy jednak mylić tego nurtu z hedonizmem, który rozwinął się później i preferował skrajna chęć użycia wszelkich możliwości rozkoszy. Epikureizm był zdecydowanie bardziej umiarkowany, wyznawcy tego nurtu wręcz gotowi byli zrezygnować z przyjemności dla tego, by nie poznać również goryczy cierpienia. Epikurejczycy są rozważni-, jeśli wyrzeczenie się uciech ma być zarazem ucieczką przed bólem – godzą się na to. Chcą wieść uporządkowane życie, w zgodzie z natura wśród przyjaciół- tu na ziemi, bo w życie przyszłe nie wierzą. Epikur założył własną szkołę, a jej hasło widniało na frontonie bramy: „carpe diem”. Recepta na szczęście – wyzbyć się lęku przed śmiercią i przed bogami. Jesteśmy tylko dotąd, dopóki żyjemy, „Nic śmierci do nas”. Korzystajmy z życia, bo mija i więcej nie wraca.
        25. Seneka - Stoicyzm
        26. Stoicyzm - Jest to nurt materialistyczny, utworzony w III w p.n.e. Przez Zenona z Kition. Wg filozofów tego nurtu, człowiek, aby osiągnąć szczęście musi zachować równowagę duchowa, powagę, spokój i trzeźwość umysłu. Rządzić człowiekiem powinien „rozum, nie namiętności”. Stoik to ktoś, kto nie poddaje się emocjom, żyje zgodnie z natura, wyrzeka się dóbr przemijających, w zamian, za co osiąga szczęście. Stąd właśnie o ludziach, którzy spokojnie i z „kamienną twarzą” przyjmują ciosy i dary losu mówimy, że cechuje ich „stoicki spokój”. Najwyższym dobrem człowieka jest szczęście. Człowiek szczęśliwy - to człowiek wyzwolony od pożądań i namiętności, kierujący się rozumem. Człowiek obojętny wobec cierpienia i wobec radosnych zdarzeń, zachowując stoicki spokój obroni się przed bólem. Recepta na szczęśliwe życie jest zachowanie równowagi ducha. Wyjście ostateczne to samobójstwo.
        27. Tyrteusz - poezja tyrtejska
        28. Horacy - "Złoty środek".
      2. Historia
        1. Ok. 1200 p.n.e. - upadek Troi
        2. 753 p.n.e. - założenie Rzymu
        3. 41 p.n.e. zabójstwo Juliusza Cezara
        4. 1 - narodziny Jezusa Chrystusa
      3. Kultura
        1. XIII w p.n.e. - pierwszy tekst starego testamentu.
        2. 776 p.n.e. - pierwsza Olimpiada
        3. IV w. p.n.e. system filozoficzny Platona
        4. Platon (427 - 347 p.n.e.) Właściwie nazywał się Arystokles. Był uczniem Sokratesa, po śmierci mistrza udał się w podróż między innymi do Egiptu, Cyreny, Italii i na Sycylię. Po powrocie w 387 roku p.n.e. założył w Atenach szkołę zwaną Akademią Platońską, gdzie do końca życia pracował naukowo i nauczał. Podstawą systemu filozoficznego Platona jest teoria idei (jednym prawdziwym bytem są idee, a świat jest tylko ich odbiciem świata idei) oraz wynikający z niej dualizm świata (idealnego - niedostępnego zmysłom i materialnego - zmysłowego). System ten zapoczątkował obiektywno-idealistyczne koncepcje filozofii europejskiej i wywarł wielki wpływ na jej rozwój. Poglądy polityczne Platona były związane z okresem walk politycznych w ówczesnej Grecji, kryzysem tej formy państwowości, jaką było miasto-państwo i poszukiwaniem nowych koncepcji ustrojowych. Platon stworzył teorię idealnego ustroju państwowego - państwa o charakterze totalitarnym, wyznaczającego ścisłe funkcje społeczne poszczególnych obywateli. Postulował ich podział na trzy podstawowe grupy: mędrcy (kierowanie państwem), żołnierze (obrona), rzemieślnicy (wytwarzanie dóbr). Swoje poglądy Platon przedstawiał w formie dialogów ("Rzeczpospolita", "Polityka", "Gorgiasz", "Fedon", "Uczta", "Obrona Sokratesa", "Timajos") i listów. Znalazły one wielu naśladowców, wywarły wielki wpływ nie tylko na rozwój filozofii, ale również literatury oraz teologii.
    2. Król Edyp
      1. Geneza utworu i gatunek
      2. Narodziny teatru i dramatu greckiego
      3. Plan wydarzeń
    3. Antygona - Sofokles
      1. Antygona - Sofokles.mp3
    4. Illiada - Homer
      1. Illiada - Homer.mp3
    5. Odyseja - Homer
      1. Odyseja - Homer.mp3
    6. Horacy "Złoty środek".
      1. Horacy - Złoty środek.mp3
    7. Pieśń o Rolandzie
      1. Średniowiecze 476 n.e - 1450, 1453, 1492
        1. Hasła
    8. Gall Anonim - Kronika Polska
    9. Boska Komedia - Dante Alighieri
    10. Pan Tadeusz - Adam. Mickiewicz
      1. Adam Mickiewicz - Pan Tadeusz.mp3
      2. Plan wydarzen - Pan Tadeusz.mp3
      3. Romantyzm 1822 - 1843
    11. Dziady cze III - Adam Miciewicz
      1. Dziady cze III - Adam Mickiewicz.mp3
    12. Dziady cze IV Adam Mickiewicz
      1. Dziady cze IV - Adam Mickiewicz.mp3
    13. Dziady cze II - Adam Mickiewicz
      1. Dziady cz. II Adam Mickiewicz.mp3
      2. Plan wydarzen
        1. Zgromadzenie wieśniaków w kaplicy.
        2. Przybycie dusz dzieci - Józia i Rózi.
        3. Widmo złego Pana.
        4. Skarga pasterki Zosi.
        5. Tajemnicza zjawa młodzieńca.
        6. Wyprowadzenie z kaplicy pasterki i ducha.
      3. Do pracy maturalnej
    14. Kordian - Juliusz Słowacki
      1. Kordian - Juliusz Słowacki.mp3
    15. Nie boska komedia - Zygmunt Krasiński
    16. Wesele - Stanisław Wyspiański
      1. Wesle - Stanisław Wyspiański.mp3
      2. Do pracy maturalnej
    17. Lalka - Boleslaw Prus
      1. Lalka - Boleslaw Prus.mp3
    18. Potop - Henryk Sienkiewicz
      1. Potop - Henryk Sienkiewicz.mp3
    19. Przedwiośnie - Stefan Żeromski
      1. Przedwiośnie - Stefan Żeromski.mp3
    20. Ludzie bezdomni - Stefan Żeromski
      1. Ludzie bezdomni - Stefan Żeromski.mp3
    21. Chłopi - Wladysław Reymont
      1. Chłopki - Stanislaw Reymont.mp3
    22. Jan Kochanowski - Pieśni i treny (wybór)
      1. Pieśń świetojańska o sobótce
        1. Do pracy maturalnej
    23. Nad Niemnem - fragmenty z tomu III: rozmowa Andrzejowej - Eliza Orzeszkowa
    24. Gloria Victis- Eliza Orzeszkowa
    25. Mendel Gdański - Maria Konopnicka
    26. Kamizelka - Bolesław Prus
    27. Ferdydurke - Witold Gombrowicz - rozdz. II, III, VI, VII, VIII, IX, X, XII, XIV
    28. Granica - Zofia Nałkowska
    29. Pożegnanie z Maria ( Pożegnanie z Maria, U nas, w Auschwitzu..., Prosze państwa do gazu, Bitwa pod Grunwaldem). - Tadeusz Borowski.
    30. Inny świat - Gustaw Herling-Grudziński
    31. Tango - Sławomir Mrożek
    32. Zdażyć przd Panem Bogiem - Hanna Krall
    33. Zemsta - Aleksander Fredry
    34. Magbet - Whilliam Szekspir
      1. Cierpienie młodego wertnera Johann Wolfgang Goethe
    35. Dżuma - Camus