-
Lektury
-
Antyk
-
Hasła
- archetyp
- 1. pierwowzór jakiejś postaci, zdarzenia, motywu»
2. «w psychoanalitycznej teorii C. G. Junga: wspólny wszystkim ludziom, dziedziczny wzorzec reagowania i postrzegania świata»
- topos
- 1. utarty motyw powtarzający się często w literaturze;
2. podstawa rozumowania, ogólnie przyjęty sąd, element jakiejś kultury
- decorum
- decorum [wym. dekorum], dekorum
1. «starożytna zasada właściwego zharmonizowania poszczególnych elementów dzieła literackiego»
2. «stosowność zachowania lub wyglądu w danych okolicznościach»
- konflikt tragiczny
- istota tragedii – to istnienie dwóch równorzędnych racji, pomiędzy którymi nie sposób dokonać wyboru. Przykładem mogą być losy bohaterów Sofoklesa. Nieszczęsny bohater znajduje się niejako w sytuacji bez wyjścia. Jeśli wybierze decyzję a – przegra, jeśli b – też przegra. Trzeciego wyjścia nie ma. Przyznasz, że to sytuacja tragiczna!
- mimesis
- mimesis [wym. mimes-is] «kategoria estetyczna oznaczająca naśladowanie rzeczywistości przez sztukę»
- mit
- 1. opowieść o życiu bogów, demonów, legendarnych bohaterów, próbująca wyjaśnić narodziny świata i powstanie człowieka;
2. niezgodna z prawdą opinia o kimś lub o czymś; wymysł, bajka, fantazja, mrzonka;
3. fałszywa historia o jakimś człowieku lub wydarzeniu
- virtus
- Z łacińskiego "virtus". Cnota jest trwałą sprawnością moralną osoby, dzięki której przestrzeganie zasad moralnych staje się łatwe. Osoba jest w tym pewna - nawet wobec okoliczności niesprzyjających. Bycie kimś prawym, wiernym dobru moralnemu sprawia człowiekowi, który posiadł cnoty, wewnętrzną przyjemność.
Zobacz więcej na Brainly.pl - https://brainly.pl/zadanie/#readmore
- vanitas
- Vanitas ( łac. marność) – motyw religijno-artystyczny związany ze sztuką , poznaniem i czasem .
Pojęcie ma związek z myślą przewodnią Księgi Koheleta – Vanitas vanitatum et omnia vanitas – Marność nad marnościami i wszystko marność (Koh 1,2).
Motyw marności najbardziej widoczny jest w epoce średniowiecza i baroku , fascynacja śmiercią i przemijaniem przejawiała się w sztuce i literaturze . Przemyślenia na tle egzystencjalnym pojawiały się także w innych epokach.
Często jest przedstawiany w martwych naturach malarzy północnej Europy pochodzących z Flandrii i Holandii . Marność jest przedstawiana przez wiele symboli: czaszkę , zepsute lub więdnące owoce, zegary i klepsydry oraz instrumenty muzyczne.
Ich przesłanie ma uświadomić widzowi, że radość życia to tylko przemijająca chwila, trwająca jedynie przez moment. Czaszki i gnijące owoce przypominają o śmiertelności. Instrumenty muzyczne ukazują marność muzyki – w chwili gdy powstaje natychmiast umiera. Muzyka przez swoją efemeryczność pokazuje niemożność powrotu – zaczyna się i kończy równocześnie
- katharis
- 1. swobodne ujawnienie tłumionych emocji, zmniejszające napięcie; wyładowanie emocjonalne;
2. w psychologii: ujawnianie się nieświadomych, przykrych przeżyć podczas terapii i usuwanie związanego z nimi napięcia emocjonalnego
- fatum
- 1. przeznaczenie, los, nieunikniona konieczność;
2. przekleństwo, nieszczęście
- arkadia
- Arkadia/Raj — W starożytnej Grecji lesista kraina w środkowej części Peloponezu. Otoczona górami, o łagodnym, przyjaznym klimacie, zamieszkała przez lud trudniący się pasterstwem i uprawą żyznej, wydającej bogate plony ziemi. Taki wizerunek Arkadii przedstawił Wergiliusz w „Bukolikach” — jako krainy prostoty, szczęśliwości, spokoju, ładu i harmonii. Stała się ona symbolem idealnego świata. Mit Arkadii był wyrazem tęsknoty za rzeczywistością szczęśliwą, wolną od konfliktów, zagrożeń, za światem opartym na porządku naturalnym. Por. Arkadia
- Epikura - Epikureizm
- Epikureizm - nakazuje człowiekowi wierzyć świadectwu zmysłów, cieszyć się życiem i korzystać z jego radości. „ Dobro to przyjemność-, czyli brak bólu” wg wyznawców tego nurtu. Epikurejczycy odrzucają wiarę w siły pozaziemskie, głoszą pochwałę życia na ziemi. Nazwa pochodzi od twórcy - Epikur, żyjącego na przełomie III i II w. p.n.e. Nie należy jednak mylić tego nurtu z hedonizmem, który rozwinął się później i preferował skrajna chęć użycia wszelkich możliwości rozkoszy.
Epikureizm był zdecydowanie bardziej umiarkowany, wyznawcy tego nurtu wręcz gotowi byli zrezygnować z przyjemności dla tego, by nie poznać również goryczy cierpienia. Epikurejczycy są rozważni-, jeśli wyrzeczenie się uciech ma być zarazem ucieczką przed bólem – godzą się na to.
Chcą wieść uporządkowane życie, w zgodzie z natura wśród przyjaciół- tu na ziemi, bo w życie przyszłe nie wierzą. Epikur założył własną szkołę, a jej hasło widniało na frontonie bramy: „carpe diem”. Recepta na szczęście – wyzbyć się lęku przed śmiercią i przed bogami. Jesteśmy tylko dotąd, dopóki żyjemy, „Nic śmierci do nas”. Korzystajmy z życia, bo mija i więcej nie wraca.
- Seneka - Stoicyzm
- Stoicyzm - Jest to nurt materialistyczny, utworzony w III w p.n.e. Przez Zenona z Kition. Wg filozofów tego nurtu, człowiek, aby osiągnąć szczęście musi zachować równowagę duchowa, powagę, spokój i trzeźwość umysłu. Rządzić człowiekiem powinien „rozum, nie namiętności”.
Stoik to ktoś, kto nie poddaje się emocjom, żyje zgodnie z natura, wyrzeka się dóbr przemijających, w zamian, za co osiąga szczęście. Stąd właśnie o ludziach, którzy spokojnie i z „kamienną twarzą” przyjmują ciosy i dary losu mówimy, że cechuje ich „stoicki spokój”. Najwyższym dobrem człowieka jest szczęście.
Człowiek szczęśliwy - to człowiek wyzwolony od pożądań i namiętności, kierujący się rozumem. Człowiek obojętny wobec cierpienia i wobec radosnych zdarzeń, zachowując stoicki spokój obroni się przed bólem. Recepta na szczęśliwe życie jest zachowanie równowagi ducha. Wyjście ostateczne to samobójstwo.
- Tyrteusz - poezja tyrtejska
- Horacy - "Złoty środek".
-
Historia
- Ok. 1200 p.n.e. - upadek Troi
- 753 p.n.e. - założenie Rzymu
- 41 p.n.e. zabójstwo Juliusza Cezara
- 1 - narodziny Jezusa Chrystusa
-
Kultura
- XIII w p.n.e. - pierwszy tekst starego testamentu.
- 776 p.n.e. - pierwsza Olimpiada
- IV w. p.n.e. system filozoficzny Platona
- Platon (427 - 347 p.n.e.)
Właściwie nazywał się Arystokles. Był uczniem Sokratesa, po śmierci mistrza udał się w podróż między innymi do Egiptu, Cyreny, Italii i na Sycylię. Po powrocie w 387 roku p.n.e. założył w Atenach szkołę zwaną Akademią Platońską, gdzie do końca życia pracował naukowo i nauczał. Podstawą systemu filozoficznego
Platona jest teoria idei (jednym prawdziwym bytem są idee, a świat jest tylko ich odbiciem świata idei) oraz wynikający z niej dualizm świata (idealnego - niedostępnego zmysłom i materialnego - zmysłowego). System ten zapoczątkował obiektywno-idealistyczne koncepcje filozofii europejskiej i wywarł wielki wpływ na jej rozwój. Poglądy polityczne Platona były związane z okresem walk politycznych w ówczesnej Grecji, kryzysem tej formy państwowości, jaką było miasto-państwo i poszukiwaniem nowych koncepcji ustrojowych. Platon stworzył teorię idealnego ustroju państwowego - państwa o charakterze totalitarnym, wyznaczającego ścisłe funkcje społeczne poszczególnych obywateli. Postulował ich podział na trzy podstawowe grupy: mędrcy (kierowanie państwem), żołnierze (obrona), rzemieślnicy (wytwarzanie dóbr). Swoje poglądy Platon przedstawiał w formie dialogów ("Rzeczpospolita", "Polityka", "Gorgiasz", "Fedon", "Uczta", "Obrona Sokratesa", "Timajos") i listów. Znalazły one wielu naśladowców, wywarły wielki wpływ nie tylko na rozwój filozofii, ale również literatury oraz teologii.
-
Król Edyp
- Geneza utworu i gatunek
- Narodziny teatru i dramatu greckiego
- Plan wydarzeń
-
Antygona - Sofokles
- Antygona - Sofokles.mp3
-
Illiada - Homer
- Illiada - Homer.mp3
-
Odyseja - Homer
- Odyseja - Homer.mp3
-
Horacy "Złoty środek".
- Horacy - Złoty środek.mp3
-
Pieśń o Rolandzie
-
Średniowiecze 476 n.e - 1450, 1453, 1492
- Hasła
- Gall Anonim - Kronika Polska
- Boska Komedia - Dante Alighieri
-
Pan Tadeusz - Adam. Mickiewicz
- Adam Mickiewicz - Pan Tadeusz.mp3
- Plan wydarzen - Pan Tadeusz.mp3
- Romantyzm 1822 - 1843
-
Dziady cze III - Adam Miciewicz
- Dziady cze III - Adam Mickiewicz.mp3
-
Dziady cze IV Adam Mickiewicz
- Dziady cze IV - Adam Mickiewicz.mp3
-
Dziady cze II - Adam Mickiewicz
- Dziady cz. II Adam Mickiewicz.mp3
-
Plan wydarzen
- Zgromadzenie wieśniaków w kaplicy.
- Przybycie dusz dzieci - Józia i Rózi.
- Widmo złego Pana.
- Skarga pasterki Zosi.
- Tajemnicza zjawa młodzieńca.
- Wyprowadzenie z kaplicy pasterki i ducha.
- Do pracy maturalnej
-
Kordian - Juliusz Słowacki
- Kordian - Juliusz Słowacki.mp3
- Nie boska komedia - Zygmunt Krasiński
-
Wesele - Stanisław Wyspiański
- Wesle - Stanisław Wyspiański.mp3
- Do pracy maturalnej
-
Lalka - Boleslaw Prus
- Lalka - Boleslaw Prus.mp3
-
Potop - Henryk Sienkiewicz
- Potop - Henryk Sienkiewicz.mp3
-
Przedwiośnie - Stefan Żeromski
- Przedwiośnie - Stefan Żeromski.mp3
-
Ludzie bezdomni - Stefan Żeromski
- Ludzie bezdomni - Stefan Żeromski.mp3
-
Chłopi - Wladysław Reymont
- Chłopki - Stanislaw Reymont.mp3
-
Jan Kochanowski - Pieśni i treny (wybór)
-
Pieśń świetojańska o sobótce
- Do pracy maturalnej
- Nad Niemnem - fragmenty z tomu III: rozmowa Andrzejowej - Eliza Orzeszkowa
- Gloria Victis- Eliza Orzeszkowa
- Mendel Gdański - Maria Konopnicka
- Kamizelka - Bolesław Prus
- Ferdydurke - Witold Gombrowicz - rozdz. II, III, VI, VII, VIII, IX, X, XII, XIV
- Granica - Zofia Nałkowska
- Pożegnanie z Maria ( Pożegnanie z Maria, U nas, w Auschwitzu..., Prosze państwa do gazu, Bitwa pod Grunwaldem). - Tadeusz Borowski.
- Inny świat - Gustaw Herling-Grudziński
- Tango - Sławomir Mrożek
- Zdażyć przd Panem Bogiem - Hanna Krall
- Zemsta - Aleksander Fredry
-
Magbet - Whilliam Szekspir
- Cierpienie młodego wertnera
Johann Wolfgang Goethe
- Dżuma - Camus